استخراج

استخراج سنگ آهن در معدن سراب شرکت کیمیا معادن به روش روباز انجام می‏‌گیرد که یکی از روش‌های متداول در صنعت معدن‌کاری می‏‌باشد. این مرحله با بهره‌گیری از تکنولوژی‌های پیشرفته و تجهیزات مدرن انجام می‌شود تا بازدهی و دقت عملیات به حداکثر برسد.
جهت طراحی و برنامه‌‏ریزی فرآیند استخراج، پس از عملیات پی‏جویی و شناسایی، فعالیت‏‌های دقیق اکتشافی به کمک نقشه‌‏های زمین‏‌شناسی و توپوگرافی، روش‌‏های علمی ژئوفیزیکی، مفناطیس‌‏سنجی، هیدرولوژی، مکانیک‏‌سنگی و گرانی‏‌سنجی (برای اکتشافات ذخایر عمیق‏تر) با استفاده از تجهیزات مشخص و از طریق مغزه‏‌گیری از دل زمین انجام شده و سپس داده‌‏های بدست آمده در اختیار طراحان معدن شرکت کیمیا قرار می‌‏گیرد. کارشناسان توسط این داده‏‌ها و به کمک نرم‏افزارهای تخصصی (از جمله Datamine و Civil 3D)، در ابتدا اقدام به ایجاد مدل سه‏‌بعدی، مدل بلوکی و برآورد میزان ذخیره می‏‌کنند. سپس و بر اساس محاسبات و بررسی‏‌های دقیق و مهندسی، پیت معدن طراحی شده و با مشخص نمودن محل دقیق ذخیره معدنی، نقشه‏‌های عملیاتی ایجاد می‏‌گردند. ​​​​​​​

با توجه به نسبت باطله‌‏برداری اولیه معدن سراب (10 به 1)، فضای قابل توجهی از منابع طبیعی دستخوش تغییر می‏‌شد. بدین منظور با همکاری هیأت علمی دانشگاه یزد، طی یک پروژه بهینه‌‏سازی باطله‌‏برداری، نسبت باطله‏‌برداری به میزان 7 به 1 کاهش یافته که باعث افزایش بهره‏‌وری و کاهش هزینه‏‌های عملیاتی گردیده است. با توجه به پیوسته بودن سیستم تولید و قرارگیری واحد خردایش و فرآوری در مجاورت پیت معدن، برنامه‏‌ریزی دقیق تولید در ارتباط با کیفیت و میزان خوراک، امری ضروری است. این مهم و پیاده‌‏سازی و نظارت بر نقشه‌‏ها، بر عهده واحد دفتر فنی استخراج بوده و اجرای عملیات توسط پیمانکار گرید 1 معدن انجام می‏‌گیرد. در این واحد، طبق برنامه‏‌ریزی انجام شده و نقشه‌‏های اجرایی موجود، برنامه تولید پیش رو و اولویت‏‌ها، محاسبات شیب و ارتفاع مناسب پله‌‏ها، طراحی رمپ‏ و راه‌‏های دسترسی به پله‌‏ها و دمپ باطله در دستور کار قرار گرفته و نتیجتاً طرح استخراج آماده می‌‏شود. با توجه به اینکه باطله‌‏برداری و استخراج ماده معدنی در گرو آتشباری است، محاسبات مربوط به مدار آتشباری و میزان و نوع مواد منفجره مصرفی نیز توسط دفتر فنی معدن انجام می‏گردد. بطور موازی، پیاده‏‌سازی طرح استخراجی روی زمین توسط دوربین نقشه‏‌برداری و یا Multi-Frequency GPS به صورت دقیق و مستمر صورت می‏‌پذیرد. لازم به ذکر است که توپوگرافی و برداشت مداوم و منظم به صورت ماهیانه (یا هفتگی به حسب شرایط موجود) از محدوده پیت استخراجی و به‏روزرسانی توپوگرافی با استفاده از نقشه‏‌برداری یکی از اصول مهم کنترل و اجرای دقیق نقشه‌‏های عملیاتی می‌‏باشد.

در بحث تأمین ایمنی فضای کاری، طراحی پله‌‏های معدن به صورتی انجام می‏‌شود که عرض جاده‏‌های اصلی متناسب با عرض بزرگترین ماشین باربری بوده و همچنین شیب دیواره‏‌ها با توجه به پایداری سطح آنها ایمن باشد. همچنین در کنار کلیه جاده‏ها، برم ایمنی به جهت جلوگیری از سقوط ماشین‏‌آلات در نظر گرفته می‌‏شود. از سوی دیگر، پس از هر نوبت آتشباری، عملیات لق‏گیری انجام می‌‏گیرد تا ورود کارکنان و ماشین‏‌آلات به سینه‏‌کار معدن کنترل شده باشد.
روند عملیاتی کار با برداشت روباره‏‌ها آغاز شده تا طی برنامه‏‌ریزی معین، دسترسی به سنگ آهن میسر گردد. بدین منظور ابتدا با استفاده از تجهیزات دقیق و پیشرفته حفاری مانند دستگاه‌های حفاری دورانی و دریل‌های پرفشار هیدرولیکی، چال‏‌هایی با عمق و قطر متناسب با ذخیره معدنی ایجاد می‌شود. سپس، انفجارهای کنترلی با روش‌هایی مانند انفجارهای چند ردیفی صورت می‌پذیرد تا سنگ‌ها شکسته و آماده بارگیری شوند. انفجارهای چند ردیفی به گونه‌ای طراحی می‌گردند که انرژی انفجار به صورت یکنواخت در سنگ‌ها توزیع و کمترین آسیب به ساختارهای اطراف وارد شود. کیفیت مناسب سنگ‎ شکسته شده وابسته به انفجار اصولی است که تأثیر چشمگیری در بازده کلی عملیات دارد. نهایتاً مواد استخراج شده با استفاده از ماشین‌آلات سنگین مانند بیل مکانیکی، لودر و دامپ‏تراک‌‏های معدنی، که امکان جابجایی حجم زیادی از مواد معدنی را فراهم کرده و سرعت عملیات را بهبود می‌بخشند، بارگیری و به محل فرآوری در کارخانه سایت منتقل می‌شوند.

یکی از عمده مناطقی که در معدنکاری مورد تخریب واقع می‏‌شود، دمپ باطله معدن است. به منظور کاهش فضای مورد نیاز جهت دمپ و استفاده بهینه از فضای عملیاتی، برای اولین بار در ایران، در شرکت کیمیا معادن، باطله‌‏ریزی داخل کاواک معدن انجام می‌‏گردد. بدین ترتیب که پس از برداشت از یک نقطه از پیت، باطله به نقطه مقابل پیت منتقل شده که این کار مستلزم محاسبات مرتبط با مقاومت پایداری پله‏‌ها، کنترل شیب‏ و همچنین صرف هزینه‏‌های استهلاک می‌‏باشد.​​​​​​​